کارکردهای معرفت شناختی کرامت انسان در قرآن

author

  • قربانی, قدرت الله
Abstract:

چکیده قرآن کریم به عنوان کتابی که دارای منشا وحیانی است آموزه­های معرفت شناختی ارزشمندی را درباره کرامت، جایگاه و کلیت مبدا و معاد و زندگی انسان معرفی می­کند که می­تواند مبین انسان شناسی قرآنی باشد. در این زمینه در قرآن ضمن تفکیک محتوایی دو نوع کرامت ذاتی و اکتسابی، بر شایستگی در داشتن نوع اول و امکان کسب نوع دوم تاکید می­گردد. قرآن انسان را به واسطه داشتن روح الهی، شایسته خلافت الهی خدا در زمین دانسته و او را مجهز به علم، عقل، اختیار و اراده آزادی می­داند که قادر است سعادت و شقاوت خود را به طور ارادی و آگاهانه رقم زند. همچنین تاکید دارد که انسان تنها موجودی است که علمِ به اسماء الهی به او آموخته شد. نتیجه موهبت­های فوق، برتری، شرافت و حق حاکمیت انسان نسبت به دیگر مخلوقات الهی است که به واسطه این برتری و شرافت وجودی و معرفتی، قرآن حق تسخیر و بهره­مندی از مخلوقات و مواهب الهی را در روی زمین به ایشان ارزانی می­کند، تا ضمن به فعلیت رساندن قابلیت خلیفه الهی خود امکان تحقق حکومت الهی خدا را در روی زمین برقرار سازد که همان حکومت صالحان بر روی زمین است. قرآن البته به موانع رشد معنوی و خلیفه الهی انسان نیز، اشاره دارد که شرک، گناه، جهالت و خودبینی نمونه­ای از آنهاست. توجه به جامعیت چنین آموزه­های معرفت شناختی قرآن می­تواند ما در شناخت ابعاد معرفتی انسان توانمند سازد که همان خواسته علوم انسانی و انسان شناسی جدید است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مؤلّفه‌های کرامت انسان از منظر قرآن کریم

خلقت احسن، اختیار، علم، عقل، فطرت، غایت بودن انسان برای آفریده‌ها، خلافت از جملة مفاهیم فراحقوقی هستند که ما را به شناسایی انسان به عنوان تجلّی‌بخش همة صفات و اسماء الهی رهنمون می‌شوند و از عناصر و مؤلّفه‌های کرامت آدمی به شمار می‌آیند. ریشة اصلی طرح مسألة کرامت انسان در تعالیم اخلاقی و حقوقی اسلام را در خود قرآن کریم باید جستجو کرد؛ زیرا قرآن کریم بذر اصل کرامت انسان را در گزارة «وَ لَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِی...

full text

کرامت انسان در قرآن ( ماهیت ، مبانی ، موانع )

انگاره های انسان شناختی یکی از مقولات بنیادی در اندیشه معاصر است . پژوهش حاضر پس از معناشناسی «کرامت» و «انسان» در قرآن ، می کوشد به معنای دقیق «کرامت انسان» در نظام معنایی قرآن دست یابد. بررسی آراء قرآن پژوهان و مفسران نشان از آن دارد که در بحث کرامت انسان در قرآن ، نگاه یکسانی وجود ندارد . این پژوهش در صدد است تا 1) معنایی دقیق از کرامت انسان در قرآن کریم را ارائه دهد؛ 2) مبانی قرآنی کرامت ان...

15 صفحه اول

کرامت اقتضایی انسان در بوتة نقد

یکی از مباحث مهم در حوزة انسان‌شناسی، کرامت انسان است. از آنجا که امروزه کرامت انسانی با مباحث حقوق بشر رابطه‌ای ناگسستنی یافته است، تحلیل و تبیین آن در چارچوب قرآن کریم امری ضروری است. تأمّل در آرای قرآن‌پژوهان و مفسّران، نشان از آن دارد که در بحث کرامت انسان، اندیشه واحدی مشاهده نمی‌شود. برخی از قرآن‌پژوهان به جای کرامتِ «ذاتی»، از کرامت «اقتضایی» دفاع کرده‌اند. بنا بر این دیدگاه، هرچند انسان با...

full text

کرامت انسان در سیرة امام رضا (ع)

شناخت انسان و بررسی ابعاد و شئون مختلف او مورد اهتمام ادیان، مکاتب و شماری از رشته‌های علوم بشری است. «کرامت ذاتی انسان» به معنای شرافت، بزرگی و والایی او، نقطة تلاقی بسیاری از انگاره‌های انسان‌شناسانه است. نوشتار پیش رو، پژوهشی کتابخانه‌ای و اسنادی است که به روش توصیفی ـ تحلیلی سامان یافته است و می‌کوشد تا با تمرکز بر سیرة هشتمین پیشوای شیعیان، امام علی بن موسی‌الرّضا (ع) برخی از ابعاد کرامت ان...

full text

بررسی مقایسه‌ای مسئله کرامت انسان در قرآن و کتاب مقدس عبری (عهد عتیق)

مسئله کرامت انسان مبحثی از علم انسان‌شناسی است که انسان را هم از لحاظ تکوینی و هم از لحاظ تکاملی دارای شرافت معرفی می‌کند. این مقوله در نگاه دینی بر دو قسم ذاتی و اکتسابی است. کرامت ذاتی قوّه و استعداد نهفته در ذات انسانی است که با عمل خلاقانه خدا به انسان اعطا شده است. اما کرامت اکتسابی با سلوک علمی و عملی خاصّ حاصل می‌شود. این مقاله به شیوه توصیفی‌تحلیلی، این مسئله را از منظر قرآن و کتاب مقدس ع...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue None

pages  0- 0

publication date 2016-03

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023